Toereikende geestelijke gezondheidszorg voor doven en slechthorenden

"

Het is toch logisch dat wij psychische problemen hebben. Wij moeten meedraaien in de horende wereld waar wij voortdurend hard moeten werken om ons aan te passen. Dat is zwaar, altijd die extra inspanningen moeten doen.

”

Het onderzoek wijst uit dat ‘doof stigma’ een factor is die bijdraagt tot psychische kwetsbaarheid van de doelgroep. Doven en slechthorenden rapporteerden een grote maatschappelijke druk om zich aan te passen aan de horende samenleving. Ze worden niet gezien of begrepen, ervaren uitsluiting en hebben onvoldoende mogelijkheden om hun potentieel te ontwikkelen.

Stigma rond doof-zijn belemmert ook de stap naar de hulpverlening. Als doven en slechthorenden de stap zetten, ervaren ze ontoereikende zorg. Zorgverleners geven aan dat zij handelen vanuit een sterke inclusie-intentie. Ze geven echter ook blijk van weinig bewustzijn en kennis van de drempels die doven en slechthorenden ervaren.

Hoewel zorgverleners de toegang tot zorg niet bewust belemmeren, ervaren doven en slechthorenden het niet kunnen gebruiken van gebarentaal en dovencultuur in de ggz vanuit hun eerdere stigma-ervaringen als onderdrukking. Er is dus een kloof in de verwachtingen van zorgverleners en doelgroep rond inclusieve geestelijke gezondheidszorg.

Zorgverleners geven aan dat buitenlandse goedepraktijkvoorbeelden hen inzicht gaven in cultuursensitieve en taalpassende ggz met doelgroepspecifieke kennis. Doven en slechthorenden geven aan dat de goedepraktijkvoorbeelden hun behoeftes aan en recht op maatzorg bekrachtigden.

Bewustzijnsverhoging en psycho-educatie in VGT kunnen het taboe rond mentaal welzijn in de dovengemeenschap doorbreken en stigmatisering verminderen. Dit kan de dovengemeenschap ook ondersteunen om aanspraak te maken op hun recht op toereikende zorg.

Kennis- en bewustzijnsverhoging bij zorgverleners kunnen het begrip van inclusieve ggz voor doven en slechthorenden verruimen. Dat is nodig om toereikende maatzorg te faciliteren. Vormgeven aan maatzorg kan enkel met dove professionals, ervaringsdeskundigen en lotgenoten.

Dr. Goedele De Clerck voerde het onderzoek uit. Je leest er alles over in het onderzoeksartikel in het Tijdschrift voor Psychiatrie.

Structureel stigma in ggz voor doven en slechthorenden: perspectief van cliënten en zorgverleners?

Jorn Rijckaert van vertaaldienst Visual Box verzorgde de culturele vertaling naar VGT (met Nederlandse ondertiteling).

Het onderzoek werd ondersteund door de Stad Gent en uitgevoerd in samenwerking met de UGent.